رپورتاژ آگهی: بتن خود تراکم که در زبان لاتین به آن (SSC) و Self Consolidating Concrete می گویند، بتنی می باشد که بدون اضاف کردن آب، با وزن خودش در سطح قالب ها پخش می شود و تمام بخش های خالی قالب را پر می کند. در حقیقت این محصولات نیازی به ویبراتورهای مکانیکی ندارند و همین مشخصات موجب شده در فضاهایی که امکان ویبره کردن بتن وجود نداشته، مثل زیر آب، خیلی کاربردی شوند.علاوه بر این برخلاف بتن معمولی، امکان تولید بتن خودمتراکم برای شکل های متفاوت راحت است؛
اما در حقیقت دسترسی به تکنولوژی ساخت انبوه این گونه بتن محدود شده است و به دانش ویژه ای نیاز دارد.بتن خودتراکم با استفاده کردن از پرکننده های افزودنی های خاص و معدنی، در مقابل جدا شدگی مقاومت خیلی زیادی دارد و برای پر کردن و جاری شدن قالب ها باید به اندازه مناسب روان باشد. این محصولات در مقایسه کردن با بتن معمولی در مقابل عوامل شیمیایی و خوردگی، همچنین در برابر ترک های حرارتی از مقاومت زیادی برخوردار می باشد.
بتن ریزی در زمانی که از بتن خود تراکم استفاده می کنیم، خیلی راحت تر است و لازم به فشرده کردن و ویبراسیون بتن وجود ندارد. این امر موجب می شود تا قیمت های بتن ریزی کاهش پیدا کند.علاوه بر این بدون نیاز به هیچ عملیات ویژه ای، سطح خارجی این نوع بتن صیقلی و صاف رقم می خورد.
انواع بتن خود متراکم
-
نوع دارای مواد اصلاح کننده ویسکوزیته
دراین نوع بتن خودمتراکم میزان مواد پودری پایین می باشد و افزودنی هایی همانند روان کننده ها به این نوع بتن اضافه می شود تا در برابر جداشدگی ذرات مقاومت ایجاد می شود.
نکته: مواد افزودنی کاهنده آب و هوازا برای ایجاد تغییر شکل زیاد استفاده می‌شود.
-
نوع ترکیبی
این نوع از بتن خودمتراکم دارای ویژگی دو گروه بالا بصورت همزمان می باشد به عبارتی در عین حال که میزان مواد ریزدانه بالاست از طرفی از مواد قوام آور و افزودنی هایی همانند روان کننده ها به آن افزوده شده است.
-
پودری
این نوع از بتن خودمتراکم دارای میزان بالای مواد پودری است که مقصود از مواد پودری مصالح و دانه های کوچکتر از ۰٫۱۵ میلی متر و ذرات سیمان و ماسه می باشد.
نکته: با استفاده از پودر، مقاومت مناسب در برابر جدا شدن ذرات در مخلوط بتن ایجاد می شود و با استفاده از افزودنی های کاهش دهنده آب و هوازا، تغییر شکل بالایی ایجاد می شود.
خصوصیات بتن خودتراکم
سه خاصیت اصلی SCC به شرح زیر است:
قابلیت عبور کردن: قابلیت عبور کردن از موانع مانند مقاطع نازک، قالب، میلگردها با فاصله کم از یکدیگر، بدون جدا شدن و مسدود شدن که ناشی از چفت و بسته شدن ذرات سنگدانه است.
مقاومت در برابر جدا شدن: این خاصیت به پایداری نیز موسوم است و قابلیت SCC به باقی ماندن به صورت همگن در مدت انتقال و بتن ریزی است.
قابلیت پر کنندگی: که به مفهوم قابلیت جاری شدن SCC تحت وزن خود و پر کردن تمام فضای درون قالب است.
به دلیل سه خاصیت ذکر شده، بتن خود تراکم از بتن معمولی متمایز می شود. به عیارت دیگر فقط صرف آزمایش ساده اسلامپ، امکان بررسی قابلیت های SCC وجود ندارد. بلکه نیاز به آزمایش های متعدد مانند اسلامپ جاری و جعبه L است. همچنین برای ارزیابی بهتر SCC در حالت تازه، ضروری است که پارامترهای رئولوژی مانند تنش جاری و ویسکوزیته پلاستیک نیز اندازه گیری شوند. که این امر امروزه با استفاده از رئومان ۱۱۰ و ۱۱۸ شرکت توسعه پایدار سلمان امکان پذیر است. خواص تازه SCC نه تنها در رفتار ایدئولوژیک بتن اثر گذار است، بلکه نقش مهمی در خواص و دوام بتن سخت شده ایفا می کند.
مواد تشکیل دهنده بتن خود تراکم
اجزای تشکیل دهنده بتن خود متراکم مانند همان بتن معمولی می باشد؛ البته نسبت مصالح در ترکیب عوض شده است. مواد لازم برای بتن خودمتراکم به شرح زیر می باشد:
-
فوق کاهنده آب
-
مواد اصلاح‌کننده ویسکوزیته
-
فیلرهایی مانند پودر سنگ گرانیت
-
مواد افزودنی شیمیایی مثل مواد فوق روان‌کننده و یا مواد قوام‌آور
-
سیمان
-
سنگدانه های ریز و درشت
-
آب
-
مواد افزودنی معدنی مانند میکروسیلیس، سرباره و روباره
معایب و مزایا بتن خود تراکم
معایب بتن خود متراکم به شرح زیر است:
-
افزایش ریسک و عدم قطعیت به دلیل استفاده از مواد جدید مانند نسل جدید فوق روان کننده، ماده اصلاح کننده ویسکوزیته و پودر سنگ
-
افزایش الزامات کنترل کیفیت
-
احتمال تغییرات عمده در خواص بتن تازه و سخت شده به دلیل کوچکترین تغییر در نوع و مقدار مواد مصرفی
-
افزایش هزینه قالب ها به دلیل افزایش احتمالی فشار بر روی قالب
-
نیاز به منابع انسانی ماهر و متخصص در هنگام انتخاب مصالح، طرح مخلوط، انجام دادن آزمایش ها و اجرا
بتن خود متراکم مزایا زیادی هم دارد که بخشی از آن ها به شرح زیر می باشد:
-
کاهش آلودگی صوتی به دلیل حذف ویبره کردن
-
سرعت بیشتر در ساخت به دلیل حذف زمان ویبره کردن
-
بهبود سطح بتن مجاور قالب و در نتیجه حذف تعمیر جهت رفع منافذ سطحی
-
کاهش مصرف مقدار سیمان با طراحی مناسب مخلوط بر اساس چگالی انباشتگی
-
هرچند بتن خود تراکم از مزایای مهمی برخوردار است اما معایبی هم دارد که با انتخاب مناسب مصالح، مواد و طرح مخلوط می توان معایب را به حداقل رساند.
-
قابلیت جاری شدن در میان میلگردهای متراکم و در قالب ها با شکل پیچیده
-
کاهش هزینه ساخت به دلیل بی نیازی به ویبره کردن و نیز عملیات کمتر در پرداخت سطح
-
انعطاف پذیری بیشتر در پخش شدن در قالب ها و در نتیجه نیاز کمتر به تعدد نقاط بتن ریزی
-
حصول بتن یکنواخت و همگن و در نتیجه بهبود خواص مکانیکی و دوام
کاربرد بتن خود تراکم
بتن خود تراکم را در هر پروژه‌ای استفاده نمی‌کنند. معمولاً کاربرد بتن خود متراکم در موارد زیر است:
-
انجام بتن ریزی در سازه های زیرآبی
-
انجام بتن ریزی کف ها و سطوح افقی
-
ساخت ستون ها و دیوارهای بلند با میلگردهای متراکم
-
ساخت ساختمان های بلند و برج ها
-
انجام بتن ریزی بلوک های بتنی
-
ساخت ستون های بتن ریزی شده با پمپ
-
ساخت پل هایی با دهانه های بزرگ، تونل های آبی و شهری که به علت مسافت زیاد خط انتقال بتن، اجرای آن ها با بتن معمولی امکان پذیر نمی باشد و حفظ تراکم و کیفیت آن از جمله مشکلات اجرایی می باشد.
-
ساخت ساز ه های بتنی معماری- هنری که ظرافت ویژه ای نیاز دارد.
در ادامه این قسمت به چند مورد از کاربرد بتن خود تراکم در سازه های شناخته شده اشاره می‌کنیم:
-
تونل رسالت تهران
-
طرح توسعه‌ی حرم حضرت معصومه (س) در قم
-
هتل و برج Trump در شیکاگو
-
فرودگاه بین‌المللی پیرسون در تورنتو
-
پل Ritto ژاپن
-
بزرگراه طبقاتی شهید صدر تهران
-
موزه‌ی ملی سرخ‌پوستان در واشنگتن ایالات متحده
-
پایه‌های ضربدری برج میلاد تهران
-
دیوار عکس‌العمل در آزمایشگاه سازه دانشگاه شربروک کانادا
-
بازار بزرگ Midsummer Place در لندن
البته به این نکته باید دقت کنید که هر چه بتن شما کیفیتش هم زیادتر باشد؛ اما به هر حال نباید آب بندی سازه های بتنی را فراموش کرد. این آب بندی موجب می شود تا کیفیت این سازه زیاد شود.
نکاتی در استفاده از بتن خود متراکم
قالب مورد استفاده باید طوری طراحی شود که فشار زیادتری نسبت به بتن معمولی تحمل کند.
استفاده کردن از میکسر به علت ایجاد خاصیت روانی زیاد بتن خود تراکم توصیه نمی گردد و ممکن است در طول جاده ریخته و موجب آلودگی شود.
ساخت بتن خود تراکم لازم به تجربه و دقت زیادتری نسبت به بتن معمولی دارد.
منبع : سایت آهن لند
